Kinderopvang in de natuur

Kinderopvang in de natuur. Het lijkt een droom, maar Karen Wittebrood en Marjolijn Zijp hebben deze droom waar gemaakt. In 2018 is Karen gestart met een BSO-groep de Vrije Vogels, die alleen buiten in de natuur opvang krijgt. Vanuit Sint Pancras gaat ze met de kinderen naar de Fruittuin, gelegen naast natuurgebied Geestmerambacht. Ze gaan dan naar andere plekken op het Geestmerambacht of soms gaan ze daar rechtstreeks heen. Het is vaak de keuze van de kinderen, wat ze willen. Ze zijn de hele tijd buiten, geen tafelmomenten, want een stuk fruit krijgen ze tussendoor aangereikt en spelen de kinderen weer verder.
Karen is met dit idee gekomen omdat ze vindt dat kinderen te veel moeten zitten op school. Het is belangrijk om lekker te bewegen. Laat ze maar los en ga spelen. Haar plan voor deze BSO werd al snel geaccepteerd en kreeg ze de vrije hand om samen met Tim Emmerik dit BSO plan verder uit te werken. Al snel stroomden de aanmeldingen voor de Vrijbuiters, zoals de groep toen werd genoemd, binnen. De BSO is bedoeld voor kinderen vanaf 7 jaar.

Al snel na de start kwam het idee om dit ook te doen voor jongere kinderen en in 2019 is kinderdagverblijf de Buitenbanjers gestart, op het terrein van camping Molengroet in Oudkarspel.
Marjolijn was betrokken bij de werkgroep om dit idee uit te werken en ze was de eerste die solliciteerde. Marjolijn licht toe: “ik kon mijn eigen inbreng meenemen en meedenken met het concept van de locatie. Ik was toen wel toe aan een nieuwe uitdaging en dit voelde goed”.
Op de vraag waarom ouders hun kinderen naar de natuuropvang moeten brengen, zeggen Karen en Marjolijn bijna tegelijk: “Dan zijn ze lekker veel buiten en kunnen ze bewegen”. Bij de BSO speelt ook mee dat kinderen meer zelfvertrouwen krijgen, omdat ze minder toezicht hebben bij het spelen. Er is daar 1 belangrijke regel: Je doet elkaar en de natuur geen pijn. Dat is duidelijk.
Karen en Marjolijn voegen toe: “Je gunt de kinderen dat ze de wonderen van de natuur kennen, dat ze met zand en water mogen spelen, alle remmen kunnen los, en dat ze kunnen genieten en vies morgen worden. Het is ook leuk om de kinderen te leren waar het eten vandaan komt en dat het vlees niet uit de supermarkt komt”.

Hoe ziet een dag eruit in de natuuropvang?
Een dag op de Vrije Vogels is dat de kinderen zelf kiezen waar ze heen willen. Karen geeft ze 2 keuzes, maar het is wel afhankelijk van het weer. Als het een beetje regent, zijn ze gewoon buiten, maar bij slecht weer gaan de kinderen knutselen in de accommodatie op de Fruittuin. Maar het liefst zijn ze buiten. Veel activiteiten ontstaan wat de kinderen ter plekke bedenken. Andere activiteiten zijn meer begeleid, zoals het opzetten van een bijenhotel. Bij de Vrije Vogels zijn meestal bij het Geestmerambacht, maar in de vakanties is er meer tijd en kunnen ze verder weg naar andere natuurgebieden of het strand.

Ook bij de Buitenbanjers zijn de jonge kinderen veel buiten. Alleen als het koud en nat is, houden de kleintjes het niet zo lang vol. De kinderen krijgen speciale speelpakjes aan, dus ze kunnen helemaal los gaan met zand en modder. Eten gebeurt buiten, aan tafel of ze gaan picknicken. De picknick gebeurt ook wel eens op het Geestmerambacht, na een rondje door het bos op weg naar de speeltuin, het liefst slepend met takken. Op Molengroet is ook een leuk kinderboerderijtje, waar ze regelmatig de dieren gaan bezoeken.

Nog meer natuur ervaring
Karen heeft een paar jaar geleden de opleiding tot natuurgids gedaan om nog meer affiniteit te krijgen hoe je de natuur op een educatieve manier kan inzetten. En nu is het idee ontstaan om bij meer medewerkers de kennis van en met de natuur te vergroten. Marjolijn is nu projectleider van het project Natuurbeleving. Een aantal collega’s zaltijdens 2 inspiratie ochtenden op eigen locatie (de Fruittuin) een training op maat krijgen van een natuurpedagoog. Ter plekke krijgen ze tips hoe ze de natuuropvang op een hoger plan kunnen tillen. Denk bijvoorbeeld aan hoe je kan moestuinieren met peuters zonder dat ze de wortels uit de grond trekken. En hoe maak je een verantwoord kampvuur op de BSO, om lekker marshmallows te roosteren.

Het liefste maken Karen en Marjolijn een reader voor heel Allente, met tips en trucs hoe je op een laagdrempelige manier meer met de natuur kan doen in je dagprogramma. De vraag is dan ook: ‘Hoe zou je andere medewerkers mee kunnen krijgen om ook meer met de natuur te gaan doen in opvang en onderwijs?’. Dan komt als antwoord dat die reader dan zeker kan helpen. Voor de opvang kunnen de groepen meer in de vakanties organiseren om mee te kijken met de natuuropvang.

En dan blijft er nog wat te wensen over…
Ten aanzien van de BSO is de wens om nog meer collega’s erbij te betrekken hoe leuk het werk is. Voor het KDV zouden er wel wat betere tafels kunnen komen voor buiten, waar de kleintjes lekker aan kunnen knutselen en eten. Het is soms een uitdaging met een grote groep om een goede grote tafel, geschikt voor de ukkies, te vinden.
De allergrootste wens, om mee af te sluiten is dat zowel de natuur BSO als de Buitenbanjers op 1 locatie kunnen komen voor de doorgaande lijn. En nog mooier… een natuur IKC waar de kinderen buiten les krijgen en de natuur wordt verweven in het onderwijs.

Doel is om natuurbeleving en educatie te bevorderen voor kinderen in de leeftijd van 0 tot 13 jaar.
Een positieve en blijvende impact te creëren op kinderen en hen te inspireren om actieve natuurbeschermers en milieubewuste individuen te worden. Het project zal de betrokkenheid van kinderen bij de natuur vergroten, hun kennis over het milieu vergroten en hen helpen bij het ontwikkelen van een sterke band met de natuur, wat op zijn beurt zal bijdragen aan een duurzamere toekomst.